تولید شیر یکی از فعالیت های مهم و پرسود بخش کشاورزی است که نقش مهمی در تأمین غذای سالم، اشتغال زایی، رشد اقتصادی و بهبود رفاه جامعه دارد. گاوداری های صنعتی با بهره گیری از تکنولوژی های پیشرفته، دام های بهتر، خوراک های مناسب و رعایت استانداردهای بهداشتی، می توانند عملکرد و کیفیت تولید شیر را بهبود بخشند. استان قزوین یکی از استان های پیشرو در تولید شیر در ایران است که با داشتن شرایط آب و هوایی، زمین های حاصلخیز، نژاد های گاو شیری مطلوب و زیرساخت های لازم، قابلیت توسعه گاوداری های صنعتی را دارد. در این مقاله، به بررسی اهمیت تولید شیر در گاوداری های صنعتی و نقش استان قزوین در تولید شیر در ایران پرداخته شده است.
شیر یک ماده غذایی باارزش است که حاوی پروتئین، چربي، قند، ويتامين، مواد معدني و آب است. شیر سرشار از کلسيم، فسفر، پتاسيم، منيزيم، سديم، آهن و روي است که برای سلامت استخوان ها، دندان ها، عضلات و سيستم عصبي ضروري است. شیر همچنين داراي ويتامين هاي A, B, C, D, E و K است که برای رشد و تكامل بدن، سلامت پوست، مو، چشم، خون و بافت ها لازم است.
براساس آمار سازمان خوار و بار جهانی (FAO)، تولید شیر در جهان در سال ۲۰۱۸ میلادی برابر با ۸۴۳ میلیون تن بوده است که نسبت به سال ۱۹۸۸ میلادی با ۵۹ درصد افزایش یافته است. کشور هند با تولید ۱۸۶ میلیون تن شیر، بزرگترین تولیدکننده شیر در جهان است که ۲۲ درصد از تولید جهانی را به خود اختصاص داده است. سپس کشورهای ایالات متحده آمریکا، چین، پاکستان و برزیل در رتبه های بعدی قرار دارند.
تولید شیر در ایران نیز در سال های اخیر رشد قابل توجهی داشته است. براساس آمار سازمان جهاد کشاورزی، تولید شیر در ایران در سال ۱۳۹۷ خورشیدی برابر با ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تن بوده است که نسبت به سال ۱۳۷۷ خورشیدی با ۱۰۰ درصد افزایش روبرو شده است. ایران با تولید شیر حدود ۱/۲ درصد از تولید جهانی را به خود اختصاص داده و در رتبه چهاردهم جهان قرار دارد.